10. rocznica katastrofy smoleńskiej

10 lat temu podczas podróży na uroczyste obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej zginęło 96 osób, w tym ówcześnie urzędująca para prezydencka. Jedną z ofiar tragicznego lotu do Smoleńska w Rosji był także Ryszard Kaczorowski - Honorowy Obywatel Miasta Łuków.

Samolot z prezydentem RP i jego gośćmi wystartował z warszawskiego Okęcia o godz. 7:27 rano. Miał wylądować w Smoleńsku, a stamtąd samochodami i autokarami delegacja miała dotrzeć do Katynia na miejsce kaźni polskich oficerów, gdzie o godz. 9:30 polskiego czasu miały zacząć się rocznicowe uroczystości żałobne. Zamiast nich, po otrzymaniu dramatycznych, początkowo niepełnych i niejasnych wieści, odprawiono nabożeństwo w intencji polskiej delegacji. Samolot Tu-154M nr boczny 101, należący do 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, którym zaproszeni przez prezydenta RP goście lecieli do Katynia, rozbił się o godz. 8:41 polskiego czasu w pobliżu lotniska w Smoleńsku, około 20 kilometrów od docelowego miejsca podróży.

W katastrofie smoleńskiej 10 kwietnia 2010 r. śmierć poniosło 96 osób. Oprócz członków załogi rządowego samolotu w katastrofie zginął Prezydent RP Lech Kaczyński z małżonką, najwyżsi dowódcy Wojska Polskiego, szefowie urzędów i instytucji państwowych, a także przedstawiciele parlamentu, działacze społeczni i członkowie Rodzin Katyńskich. Jednym z pasażerów tragicznego lotu był także ostatni prezydent na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski. 

Śmierć przedstawicieli polskiej polityki, dyplomacji i kierownictwa Sił Zbrojnych przyniosła daleko idące skutki polityczne i państwowe, uruchamiając m.in. precedensowe zapisy konstytucyjne. Ustawa zasadnicza wskazywała bezpośrednio osobę mającą tymczasowo wykonywać obowiązki głowy państwa, a odrębną procedurę uzupełniania mandatów posłów i senatorów przewidywała ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu. Ponadto w pozostałych przypadkach również zaszła konieczność zastąpienia osób, które poniosły śmieć nieopodal rosyjskiego lotniska. Katastrofa smoleńska, będąca również wielką tragedią z czysto ludzkiego punktu widzenia, w ciągu kilku sekund pozbawiła Polskę kilku organów władzy różnych szczebli.

Niespotykana dotąd tragedia wywołała też ogólnonarodowe poruszenie wśród Polaków, którzy na różne sposoby manifestowali smutek, współczucie i żal po stracie swoich przedstawicieli. Do dnia dzisiejszego w pamięci zostają obrazy rodaków ustawiających się w gigantycznych kolejkach by oddać hołd parze prezydenckiej, bądź ustawiających się wzdłuż ulic, po których przemieszczały się pojazdy z trumnami. Na pewien czas zniknęły też spory między kibicami zwaśnionych klubów sportowych  i przede wszystkim politykami, a żałobny nastrój zdominował na kilkanaście tygodni życie w całym kraju. Opuszczone flagi narodowe z czarnym kirem, bijące dzwony kościołów, msze w intencji ofiar, znicze i kwiaty składane w wielu miejscach kraju pomagały w indywidualny sposób poradzić sobie ze stratą. Ponadto katastrofa 10 kwietnia, a później powszechna żałoba w Polsce były wiodącym tematem w zagranicznych mediach, a cały świat składał kondolencje i łączył się w bólu z Polakami. Z drugiej strony katastrofa rządowego Tu-154M po latach jeszcze bardziej spolaryzowała społeczeństwo doprowadzając do tego, że spory polityczne z ul. Wiejskiej, gdzie swoją siedzibę ma Sejm i Senat przeniosły się coraz mocniej na zwykłego Kowalskiego. Ponadto do dzisiejszego dnia toczony jest spór o przyczyny katastrofy.

PEŁNA LISTA OFIAR KATASTROFY SMOLEŃSKIEJ Z 10 KWIETNIA 2010 R.:

Prezydent RP i inni członkowie delegacji:

Lech Kaczyński - prezydent RP
Maria Kaczyńska - małżonka prezydenta RP
Ryszard Kaczorowski - ostatni prezydent RP na uchodźstwie
Krzysztof Putra - wicemarszałek Sejmu RP
Jerzy Szmajdziński - wicemarszałek Sejmu RP
Krystyna Bochenek - wicemarszałek Senatu RP
Janusz Kochanowski - rzecznik praw obywatelskich
Janusz Krupski - kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych
Janusz Kurtyka - prezes Instytutu Pamięci Narodowej
Sławomir Skrzypek - prezes Narodowego Banku Polskiego
Maciej Płażyński - poseł, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”
Władysław Stasiak - szef Kancelarii Prezydenta RP
Aleksander Szczygło - szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego
Paweł Wypych - sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP
Stanisław Komorowski - podsekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej
Andrzej Kremer - podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych
Tomasz Merta - podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Mariusz Handzlik - podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP
Andrzej Przewoźnik - sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
Przedstawiciele parlamentu (posłowie, senatorowie):

Leszek Deptuła
Grzegorz Dolniak
Grażyna Gęsicka
Przemysław Gosiewski
Izabela Jaruga-Nowacka
Sebastian Karpiniuk
Aleksandra Natalli-Świat
Arkadiusz Rybicki
Jolanta Szymanek-Deresz
Zbigniew Wassermann
Wiesław Woda
Edward Wojtas
Janina Fetlińska
Stanisław Zając
Przedstawiciele Rodzin Katyńskich i innych stowarzyszeń:

adw. Joanna Agacka-Indecka - prezes Naczelnej Rady Adwokackiej
Ewa Bąkowska - wnuczka gen. bryg. Mieczysława Smorawińskiego
Anna Maria Borowska - córka ppor. Franciszka Popławskiego, wiceprezes Gorzowskiej Rodziny Katyńskiej (od 6 listopada 2009)
Bartosz Borowski - przedstawiciel Gorzowskiej Rodziny Katyńskiej, wnuk Anny Marii Borowskiej (syn Franciszka Borowskiego)
Czesław Cywiński - prezes Światowego Związku Żołnierzy AK
Edward Duchnowski - sekretarz generalny Związku Sybiraków
ks. prałat Bronisław Gostomski - dziekan dekanatu Londyn-Północ, proboszcz parafii św. Andrzeja Boboli w Londynie
o. Józef Joniec SchP - prezes Stowarzyszenia Parafiada
ks. Zdzisław Król - kapelan Warszawskiej Rodziny Katyńskiej (1987-2007)
ks. Andrzej Kwaśnik - kapelan Federacji Rodzin Katyńskich
Tadeusz Lutoborski - były prezes Warszawskiej Rodziny Katyńskiej, syn ppor. Adama Lutoborskiego
Bożena Mamontowicz-Łojek - prezes Polskiej Fundacji Katyńskiej
Stefan Melak - prezes Komitetu Katyńskiego
adw. Stanisław Mikke - wiceprzewodniczący ROPWiM, redaktor naczelny miesięcznika „Palestra”
Piotr Nurowski - prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego
Bronisława Orawiec-Löffler - bratanica majora Franciszka Orawca, zamordowanego w Katyniu; członkini Stowarzyszenia Rodzin Katyńskich z Podhala
Katarzyna Piskorska - córka Tomasza Piskorskiego
Andrzej Sariusz-Skąpski - prezes Federacji Rodzin Katyńskich
Wojciech Seweryn - rzeźbiarz, autor Pomnika Ofiar Katynia w Chicago
Leszek Solski - syn kpt. Kazimierza Solskiego, oficera i sportowca oraz bratanek majora Adama Solskiego, zamordowanych w Katyniu, członek Stowarzyszenia Rodzina Katyńska
Teresa Walewska-Przyjałkowska - Fundacja „Golgota Wschodu”
Anna Walentynowicz - działaczka Wolnych Związków Zawodowych, współzałożycielka NSZZ „Solidarność”
Gabriela Zych - prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Kaliszu
Przedstawiciele Sił Zbrojnych RP

gen. Franciszek Gągor - szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego
gen. dyw. Tadeusz Buk - dowódca Wojsk Lądowych RP
gen. broni pil. Andrzej Błasik - dowódca Sił Powietrznych RP
wiceadmirał Andrzej Karweta - dowódca Marynarki Wojennej RP
gen. dyw. Włodzimierz Potasiński - dowódca Wojsk Specjalnych RP
gen. broni Bronisław Kwiatkowski - Dowódca Operacyjny Sił Zbrojnych RP
gen. bryg. Kazimierz Gilarski - dowódca Garnizonu Warszawa
bp. gen. dyw. Tadeusz Płoski - katolicki biskup polowy Wojska Polskiego
abp gen. bryg. Miron Chodakowski - prawosławny ordynariusz Wojska Polskiego
ks. płk Adam Pilch - p.o. Ewangelickiego Biskupa Wojskowego
ks. ppłk pil. Jan Osiński - Ordynariat Polowy Wojska Polskiego
Osoby towarzyszące:

ppłk Zbigniew Dębski - członek Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari, sekretarz Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari
Katarzyna Doraczyńska - zastępca dyrektora gabinetu szefa Kancelarii Prezydenta, radna dzielnicy Praga-Południe w Warszawie
Aleksander Fedorowicz - tłumacz języka rosyjskiego
ks. Roman Indrzejczyk - kapelan prezydenta
Dariusz Jankowski - aspirant w Zespole Obsługi Organizacyjnej Kancelarii Prezydenta
Mariusz Kazana - dyrektor protokołu dyplomatycznego MSZ
gen. bryg. Stanisław Nałęcz-Komornicki - kanclerz Orderu Wojennego Virtuti Militari
płk dr hab. n. med. Wojciech Lubiński - lekarz prezydenta, rzecznik prasowy, sekretarz Rady Naukowej i z-ca komendanta Wojskowego Instytutu Medycznego
Barbara Mamińska - dyrektor biura kadr i odznaczeń w Kancelarii Prezydenta
Janina Natusiewicz-Mirer - sybiraczka, działaczka społeczna, dawna działaczka opozycji demokratycznej w Krakowie; osoba towarzysząca Annie Walentynowicz w podróży
ks. prof. Ryszard Rumianek - rektor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Izabela Tomaszewska - dyrektor zespołu protokolarnego Kancelarii Prezydenta, odpowiedzialna w Kancelarii za kontakty pierwszej damy
Janusz Zakrzeński - aktor teatralny i filmowy, członek rady programowej Związku Piłsudczyków
Pozostałe osoby (załoga, żołnierze Sił Powietrznych RP, cywilne pracownice wojska, funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu):

mjr Robert Grzywna
kpt. Arkadiusz Protasiuk
por. Artur Ziętek
chor. Andrzej Michalak
Natalia Januszko
Barbara Maciejczyk
Justyna Moniuszko
mł. chor. Agnieszka Pogródka-Węcławek
ppłk Jarosław Florczak
kpt. Dariusz Michałowski
por. Paweł Janeczek
ppor. Piotr Nosek
st. chor. Artur Francuz
chor. Jacek Surówka
chor. Paweł Krajewski
chor. Marek Uleryk