Łukowskie Obchody 162. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego
Burmistrz Miasta Łuków Piotr Płudowski oraz Łukowski Ośrodek Kultury zapraszają na Łukowskie Obchody 162. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Wydarzenie odbędzie się w środę 22 stycznia 2025r. o godz. 8:30 przy Pomniku Powstańców Styczniowych na Placu Narutowicza w Łukowie.
W programie: etiuda pt. „Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg! Tak nam dopomóż Bóg!” w wykonaniu Teatru Poezji ŁOK, złożenie kwiatów oraz capstrzyk.
Przypominamy, że Powstanie Styczniowe było największe polskim powstaniem narodowym. Skierowane było przeciwko Imperium Rosyjskiemu. Zostało ogłoszone Manifestem 22 stycznia 1863 roku, wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Wybuchło 22 stycznia 1863 roku w Królestwie Polskim i 1 lutego 1863 roku na Litwie. Trwało do jesieni 1864 roku. Miało ono charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono ok. 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały powstania styczniowego przewinęło się około 200 tys. ludzi. Mimo początkowych sukcesów zakończyło się klęską powstańców, z których kilkadziesiąt tysięcy zostało zabitych w walkach, blisko 1 tys. straconych, ok. 38 tys. skazanych na katorgę lub zesłanych na Syberię, a ok. 10 tys. wyemigrowało. Zdarzały się przypadki, że Rosjanie zabijali pojmanych powstańców, dobijali rannych, mordowali lekarzy spieszących im z pomocą, obdzierali do naga zabitych. Po bitwach Rosjanie palili miejscowości, które udzieliły schronienia powstańcom, dokonywali rzezi ludności cywilnej. Niszczono dobra kultury.
W Łukowie w nocy z 22 na 23 stycznia 1863r. oddział w sile 350 powstańców (w tym 60 mieszczan Łukowa, pozostali to szlachta i włościanie z okolicznych wsi oraz oddział z Ciechomina) zaatakował wojsko rosyjskie liczące ok. 500 żołnierzy. Próba opanowania miasta okazała się jednak nieudana. Oddziałom carskim udało się zorganizować skuteczną obronę w klasztorze bernardynów, a powstańcy wycofali się z Łukowa. Sławę zyskał wojskowy naczelnik powiatu łukowskiego Ks. Stanisław Brzóska. Łukowianie od samego początku Powstania Styczniowego zaangażowali się w bezpośrednią walkę z zaborcą. W pierwszych dniach działań powstańczych wszyscy urzędnicy łukowscy nosili polskie kokardy. Władze rosyjskie uważały mieszkańców Łukowa za szczególnie związanych z powstaniem. Przypominamy, że wielu młodych łukowian zaciągnęło się do oddziałów powstańczych, które na początku toczyły z zaborcą rosyjskim duże bitwy, rzucając do walk setki, a nawet tysiące ludzi. Bitwy odbyły się m.in. pod Gręzówką, Staninem, Fiukówką, Zastawiem, w okolicach Białej Podlaskiej, Siemiatycz oraz Węgrowa. W potyczkach zostali ranni m.in. Ksiądz Stanisław Brzóska i młody pisarz Aleksander Głowacki znany później jako Bolesław Prus. Ludność Łukowa i okolic chętnie pomagała powstańcom, m.in. finansowo oraz przekazując żywność i ubrania. W kwietniu Rosjanie rozbili ostatnie oddziały na Lubelszczyźnie i Podlasiu. Pozostał jedynie oddział Ks. Brzóski. Działał on jeszcze cały rok, ale nie miał już żadnego wpływu na losy powstania. W październiku 1864 r. i ten oddział został wytropiony i rozbity. Niedobitki powstańców, wraz ze swoim dowódcą, udały się w lasy k. Sokołowa Podlaskiego. Tam jeszcze 29 grudnia stoczyli oni ostatnia bitwę powstania pod Przewyżkami. Ostatecznie ks. Brzóskę schwytano 29 kwietnia 1865r. w Spytkach, wraz z czterema innymi powstańcami. Pomimo poniesionej klęski, rozgoryczenia jakie nastąpiło po krwawym stłumieniu powstania, fali prześladowań i rusyfikacji , etos Powstania był źródłem siły i wytrwałości w walce o niepodległość późniejszych pokoleń Polaków. Chwała bohaterom!
